Góry Izerskie (Świeradów Zdrój - Stóg Izerski - Smrk - Chatka Górzystów - Polana Izerska - Świeradów Zdrój)

TRASA : Świeradów Zdrój - Stóg Izerski - Łącznik - Smrk - Łącznik - Suchacz - Droga Borowinowa - Chatka Górzystów - Polana Izerska - Świeradów Zdrój

ODLEGŁOŚĆ : około 23 km
TRUDNOŚĆ : stosunkowo łatwa
DOJAZD : samochód
PRZEBIEG : Samochód pozostawiamy najlepiej w okolicy Parku Zdrojowego (przy samym parku jest jeden parking, w bliższej okolicy jeszcze dwa na ul. Mickiewicza i ul. Leśnej). Za znakami czerwonymi, głównego szlaku sudeckiego im. Mieczysława Orłowicza, podążamy ulicą Józefa Piłsudskiego oddalając się od centrum miejscowości.

Główny Szlak Sudecki (GSS) im. Mieczysława Orłowicza - Koncepcja szlaku pojawiła się na posiedzeniu Międzyoddziałowej Komisji Sudeckiej Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, która odbyła się 24 października 1947 r. Rok później zaczęto prace nad znakowaniem szlaku. Z okazji 100-lecia turystyki w Polsce, przypadającego w 1973 r., Komisja Turystyki Górskiej ZG PTTK nadała Głównemu Szlakowi Sudeckiemu imię Mieczysława Orłowicza, w uznaniu jego zasług dla turystyki i krajoznawstwa.

Na przestrzeni lat przebieg szlaku ulegał pewnym modyfikacjom. Obecnie rozpoczyna się w Świeradowie-Zdroju, prowadzi przez Góry Izerskie, Karkonosze, Rudawy Janowickie, Góry Kamienne, Góry Czarne, Góry Sowie, Góry Stołowe, Góry Orlickie, Góry Bystrzyckie, Masyw Śnieżnika, Krowiarki (góry), Góry Złote i Góry Opawskie do Prudnika (który geograficznie leży już poza Sudetami).

Wspinamy się delikatnie asfaltową ulicą aż do zakrętu z "Czeszką" i "Słowaczką", gdzie szlak ścina asfalt i przez chwilę wspinamy się po korzeniach i kamieniach. Po chwili dochodzimy do asfaltu, na którym skręcamy w lewo. Po pewnym czasie znów ścinamy zakręt przechodząc przez niewielki mieszany lasek i wychodzimy na tej samej asfaltowej drodze za zakrętem. Ruszamy w prawo..

pokonując ostatni asfaltowy odcinek dochodzimy do drewnianych ławek przy, których możemy chwilkę odpocząć i przy dobrej widoczności podziwiać naprawdę piękną panoramę..

.. po obejrzeniu widoków skręcamy z asfaltu w lewo w kamienistą drogę (podążając dalej asfaltem można również dojść do schroniska, bardziej okrężną drogą ale mniej stromą, wybierając na rozdrożu drogę biegnącą w lewo oznakowaną szlakiem zielonym.), która pnąc się pod górę zaprowadzi nas do górnej stacji kolei gondolowej zanim jednak dotrzemy na górę, warto co jakiś czas oglądać się za siebie..

Droga przed nami wyglądać będzie natomiast tak..

Gdy już dotrzemy na samą górę, oczom naszym ukaże się potężny budynek górnej stacji kolei gondolowej (do schroniska "Na Stogu Izerskim") wraz z nowoczesną restauracją.

Jak można się słusznie domyślić w sezonie i po sezonie w pogodne dni panuje tu straszny tłok..


Kolej Gondolowa w Świeradowie jest jedyną tego
typu koleją w Sudetach. Dolna stacja znajduje się na
wysokości 620 m.n.p.m. przy ul. Zakopiańskiej, natomiast górna stacja położona jest na 1060 m.n.p.m. przy schronisku "Na Stogu Izerskim". Kolej funkcjonuje przez cały rok. Przejazd trwa około 8 minut pokonując dystans 2,2 km.

Cennik: 

przejazd w dwie strony:

normalny - 28 PLN

ulgowy - 23 PLN

przejazd w jedną stronę:

normalny - 22 PLN

ulgowy - 18 PLN

Okrążamy stację kolejki i podążamy w kierunku widocznego nieopodal schroniska "Na Stogu Izerskim".

Schronisko "Na Stogu Izerskim" - zbudowane w 1924 roku, znaczne środki na jego powstanie przekazała rodzina Schaffgostchów. Bryła budynku prezentuje ciekawy przykład łączenia architektury śląskiej i łużyckiej. Z drewnianych ław schroniska, które stoją na zewnątrz można podziwiać piękną panoramę Świeradowa Zdroju i okolicy.


W schronisku znajduje się bufet, z którego można skorzystać jeśli mamy ochotę (zimą możemy zatrzymać się na ciepłą herbatę a latem na chłodne piwo), wato również pamiętać, że schronisko posiada bazę noclegową.






Od schroniska podążamy już za znakami szlaku zielonego i żółtego na Stóg Izerski z górującym na nim przekaźnikiem radiowym, niestety droga ta jest zazwyczaj bardzo tłoczna.

Stóg Izerski - 1108 m.n.p.m. Dawniej na wierzchołku znajdowała się wieża widokowa po której do dnia dzisiejszego pozostały tylko ruiny. Obecnie góra stanowi obowiązkowy punkt wycieczek wszystkich przebywających w uzdrowisku.









Ze Stogu Izerskiego podążamy dalej za znakami, w kierunku Łącznika..

.. gdzie rozstajemy się ze szlakiem żółtym (na chwilę) i kierując się na wprost za znakami szlaku zielonego podążamy w kierunku Smreka (pl) i Smrka (cz).








Wędrując pomiędzy świerkami i kosodrzewiną możemy wypatrzeć jeszcze pozostałości po klęsce ekologicznej, która miała miejsce w Górach Izerskich w latach osiemdziesiątych XX wieku.

Zachęcam do zapoznania się z artykułem Zbigniewa Kamińskiego "Dlaczego izerskie lasy umarły?", wszystkich tych, których temat klęski ekologicznej głębiej zainteresował.








Mijamy przejście graniczne Smrk - Stóg Izerski i podążamy dalej prosto w kierunku widocznej już stalowej konstrukcji wieży widokowej na Smrku. Aby do niej dojść na skrzyżowaniu szlaków - niebieskiego i zielonego, gdzie stoi tablica z drogowskazami, wybieramy szlak niebieski odchodzący w lewo, po chwili skręcamy w prawo i jesteśmy na miejscu (po lewej stronie mijamy pomnik niemieckiego poety Theodora Kornera, który odwiedził to miejsce w 1808 roku).

Smrk - 1124 m.n.p.m. Dwuwierzchołkowy szczyt stanowiący najwyższą kulminację czeskiej części Gór Izerskich. Na zboczach Smreka przebiega granica wododziału pomiędzy zlewiskiem Morza Bałtyckiego i Północnego. Nazwa ("smrek" to po czesku "świerk") szczytu nawiązuje do występujących tutaj licznych stanowisk świerka, nasadzanego szczególnie intensywnie po wspomnianej już wcześniej klęsce ekologicznej.
Pierwsza drewniana wieża widokowa na szczycie powstała już w 1892 r. Początkiem końca tej wieży była II wojna światowa. Po jej zakończeniu, w 1946, rodzina Porsche, która opiekowała się wieżą, wyjechała do Niemiec. Małe schronisko, które wybudowano przy wieży zostało zdewastowane, a następnie spłonęło. Opuszczona i nieremontowana wieża popadała w ruinę, a w latach 60. XX wieku zawaliła się. Po licznych staraniach w 2003 r. postawiono nową, metalową wieżę widokową, która jest jedną z najnowszych tego typu konstrukcji w Sudetach, ma 20 metrów wysokości.

Z wieży widokowej możemy podziwiać panoramy Gór Izerskich z odwiedzonym przez nas Stogiem Izerskim nieopodal i Karkonoszy ze Śnieżką. Widoki zapierają dech w piersiach.. również te pod stopami, więc nie polecam ich osobom o słabych nerwach.

Przy wieży często można spotkać handlarzy z Czech, przyjmują złotówki, więc jeśli mamy ochotę na coś dobrego od naszych południowych sąsiadów możemy zakupić tu m.in. sławną kofolę, dobrą czekoladę czy czeskie piwko na drogę.

Gdy już nacieszymy oczy widokami i zakupimy co nam trzeba ruszamy w drogę powrotną do Łącznika (szlakiem niebieskim i zielonym).

Gdy wrócimy już do łącznika zmieniamy szlak zielony na żółty. UWAGA. Należy uważać żeby nie pomylić naszego szlaku i nie wejść na tzw. Drogę Telefoniczną, która prowadzi bezpośrednio na Polanę Izerską. Musimy wybrać zakręcającą w prawo drogę (do domku myśliwskiego), z której po chwili zbaczamy w lewo na kamienistą dróżkę (uwaga na oznaczenia!). Gdy już znajdziemy się na właściwiej drodze będziemy podążać po podmokłym terenie (wiosną i jesienią, czasami również latem) a później wąwozem, wyżłobionym przez wodę (polecam wąską ścieżkę wiodącą nad wąwozem po lewej stronie).

Po pewnym czasie dojdziemy do wiaty turystycznej zwanej "żółtą budką", warto usiąść tutaj i posilić się przed dalszą drogą.

Na drodze gruntowej skręcamy w prawo by po chwili opuścić ją na rzecz niewielkiej dróżki odchodzącej w lewo. Podążamy prawie po płaskim gruncie przez Suchacz (917 m.n.p.m.) do skraju granicy państwowej wzdłuż której wędrujemy..

.. wciąż za znakami szlaku żółtego aż do skraju rezerwatu "Torfowiska Doliny Izery".

Torfowiska Doliny Izery - rezerwat utworzony w 2000 roku dla ochrony stanowiska brzozy karłowatej (jest to jedno z trzech miejsc występowania tej rośliny w Polsce), jako uzupełnienie rezerwatu Torfowisko Izerskie. Występuje tu również kosodrzewina (jest to najniżej położone stanowisko w Polsce), jałowiec halny, bażyna czarna, malina moroszka. Rezerwat ma powierzchnię 484,73 ha. Ciąg torfowisk typu wysokiego i przejściowego powstał na skutek 

dużych opadów atmosferycznych oraz stagnacji wody, jak również wyrębu 

podmokłych lasów iglastych przez osadników czeskich (około XVII w.). Istniejące przed tym małe torfowiska rozrosły się (m.in. przez podniesienie się poziomu wód gruntowych), natomiast lasy nie odrodziły się.

Podążamy skrajem rezerwatu, po pewnym czasie dochodzimy do większej utwardzanej drogi, tzw. Drogi Borowinowej, która doprowadzi nas do samej Hali Izerskiej i schroniska "Chatka Górzystów".

Chatka Górzystów - jedyny budynek ocalały po osadzie Gross Iser. Była to wieś założona przez uchodźców religijnych w XVII wieku, która jak podają kroniki kościelne ze Świeradowa Zdroju, liczyła pod koniec XIX wieku ok. 130 mieszkańców. Wraz z rozwojem turystyki w osadzie powstały gospody i schroniska. Głównym zajęciem mieszkańców było tu pasterstwo i prace leśne. Po II wojnie światowej tereny te zostały wysiedlone. Dalsze dzieje osady owiane są tajemnicą.
W chwili obecnej w schronisku funkcjonuje bufet, z którego można skorzystać (niestety w sezonie kolejki są upiorne). Jeśli chodzi o bazę noclegową to jest to miejsce zaiste specyficzne. Cytując gospodarzy obiektu:

"Z powodu specyficznego położenia i różnych zawirowań dziejowych nie ma w Chatce wygód i z pewnością nie spodoba się to miejsce osobom lubiącym luksusy. Nie można dojeżdżać samochodem, pokoje są wyłącznie wieloosobowe, prąd pojawia się od wielkiego święta lub wcale (co dużo osób traktuje jako +), jako oświetlenie służą świeczki lub latarki a w piecach trzeba palić samemu."

Nocować można w Chatce przez cały rok (z wyłączeniem przerwy między sezonowej). Schronisko dysponuje 40 miejscami noclegowymi w pokojach wieloosobowych (tylko z własnym śpiworem). Do dyspozycji turystów jest kuchnia.
Koszt: 20zł/os

Po wizycie w schronisku skręcamy w prawo i podążamy w kierunku Polany Izerskiej, asfaltową drogą, za znakami szlaku niebieskiego.

Polana Izerska - Podmokła i zatorfiona rozległa polana na Wysokim Grzbiecie Gór Izerskich. Jej geneza wiąże się z osadą drwali, którzy od XVIII wieku pozyskiwali w okolicy drewno. W późniejszym czasie budynki robotnicze przekształcono na gospody turystyczne. Od XIX wieku był to popularny punkt wycieczek kuracjuszy ze Świeradowa Zdroju. Po II wojnie światowej osada wyludniała. Do dnia dzisiejszego zachowały się tylko resztki fundamentów i kamień drogowy z wyrytą datą 1889r., wskazujący drogę do dawnej osady Gross Iser.

Podążamy wciąż przed siebie. Po niedługim czasie opuszczamy asfaltową drogę (tzw. Nową Drogę Izerską) i wchodzimy na drogę gruntową, tzw. Starą Drogę Izerską, podążając wciąż za znakami szlaku niebieskiego.
Po lewej stronie dwukrotnie miniemy nowe wiaty turystyczne oraz źródło Adama i niedługo później docieramy do pierwszych zabudowań Świeradowa, które po chwili opuszczamy skręcając w lewo i zagłębiając się w las. Przekraczamy Świeradówkę i brzegiem strumienia schodzimy po kamieniach.
Niedługo później wyjdziemy na ulicy Granicznej, którą podążaliśmy dziś rano w przeciwnym kierunku.
Po paru minutach marszu docieramy do Parku Zdrojowego gdzie kończy się nasza wycieczka.

PS. Jeśli mamy jeszcze trochę czasu i sił (może nawet promieni słonecznych?) warto przespacerować się po Parku Zdrojowym i dookoła Domu Zdrojowego.